Căn cứ theo Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về việc từ chối nhận di sản:
1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.
Như vậy, một người dù đang ở trong nước hay ở nước ngoài, nếu không thuộc một trong các trường hợp không được hưởng thừa kế thì có quyền từ chối nhận di sản.
( Ảnh minh họa)
Thông thường, để khai nhận di sản hay thỏa thuận phân chia di sản thừa kế đòi hỏi phải có mặt trực tiếp của những người thừa kế hoặc người được người thừa kế ủy quyền. Tuy nhiên, trong trường hợp người được nhận di sản thừa kế ở nước ngoài và không có ý định về Việt Nam thì thực hiện việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản ở nước ngoài được thực hiện như sau:
Hoàn thành Giấy từ chối di sản thừa kế và đến Đại sứ quán Việt Nam tại nước mà người nhận di sản sinh sống để ký xác nhận, công chứng và gửi về Việt Nam để giải quyết.
Trường hợp nếu không thể hoàn thành Giấy chứng thực từ chối di sản thừa kế tại Đại sự quán ở nước ngoài thì tại đây người nhận di sản thừa kế cần gửi văn bản xác nhận việc đồng ý từ chối di sản thừa kế, ủy quyền hoàn thành văn bản từ chối nhận di sản cho bạn và ký tên để Đại sứ quán gửi về Việt Nam.
Về nơi thực hiện – cơ quan có thẩm quyền công chứng:
Căn cứ Khoản 1 điều 78 Luật Công Chứng năm 2014 quy định: “ Cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện lãnh sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được công chứng di chúc, văn bản từ chối nhận di sản, văn bản ủy quyền và các hợp đồng, giao dịch khác theo quy định của Luật này và pháp luật về lãnh sự, ngoại giao, trừ hợp đồng mua bán, chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê, thế chấp, góp vốn bằng bất động sản tại Việt Nam.”
Về giấy tờ cần chuẩn bị:
- Phiếu yêu cầu công chứng;
- Bản sao Di chúc (nếu thừa kế theo Di chúc) hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người từ chối nhận thừa kế (nếu chia thừa kế theo pháp luật);
- Giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết;
- Dự thảo Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế (nếu có);
- Các giấy tờ nhân thân: CMND hoặc hộ chiếu hoặc căn cước công dân … của người từ chối nhận di sản thừa kế.
Mọi thủ tục xác nhận việc từ chối nhận di sản của người nhận di sản tại nước ngoài sẽ do Phòng lãnh sự tại Đại sứ quán công chứng.
Về mẫu đơn của việc từ chối nhận di sản được quy định theo mẫu số 60/VBTC.
Mức phí:
Theo phụ lục 02 biểu mức thu phí trong lĩnh vực ngoại giao ban hành kèm Thông tư số 264/2016/TT-BTC ngày 14/11/2016, mức thu phí trong trường hợp công chứng Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế là: 20 USD/bản.
Sau đó, người ở nước ngoài gửi văn bản này về Việt Nam để những người thừa kế ở Việt Nam tiếp tục thực hiện việc phân chia di sản thừa kế.