Cấu Thành Tội Phạm: Hiểu Về Cách Thức Định Tội Danh Trong Bộ Luật Hình Sự

Đăng bởi : Nguyễn Duy . Ngày : 2020-08-05 02:29:41

Xác định tội danh là việc xác định hành vi phạm tội cụ thể đã phạm vào tội gì trong số những tội phạm đã được quy định trong Bộ luật hình sự (xác định tội danh cho hành vi phạm tội đã thực hiện). Quá trình định tội là quá trình xác lập sự phù hợp giữa hành vi và các dấu hiệu của cấu thành tội phạm. Hành vi phạm tội thoả mãn cấu thành tội phạm nào thì được xem là phạm tội đó. Việc định tội có vai trò rất quan trọng trong xử lý hình sự. Xác định đúng tội danh thì mới có thể chọn khung hình phạt và lượng hình đối với hành vi phạm tội đó, cơ sở để quyết định hình phạt đúng đắn. Bài viết sau, phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm để chúng ta có thể hiểu rõ về cách thức định tội danh trong Bộ luật Hình sự.

Ảnh minh họa (Nguồn Internet)

Như vậy, cấu thành tội phạm là cơ sở để định tội danh dựa trên 4 yếu tố sau:

- Khách thể của tội phạm: là quan hệ xã hội được Luật hình sự bảo vệ ,bị tội phạm xâm hại,gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại

- Mặt khách quan của tôi phạm: là những biểu hiện của bên ngoài tội phạm.Mặt khách quan bao gồm các dấu hiệu: hành vi nguy hiểm cho xã hội ,hậu quả tác hại do tội phạm gây ra, mối quan hệ nhân quả giữa hành vi nguy hiểm và hậu quả do hành vi đó gây ra ; thời gian, địa điểm; công cụ phương tiện thực hiện tội phạm. v.v

- Mặt chủ quan của tội phạm: là những biểu hiện bên trong của tội phạm,là thái độ tâm lý của người phạm tội.Mặt chủ quan của tội phạm gồm các dấu hiệu lỗi,động cơ, mục đích cuả tội phạm.

- Chủ thể của tội phạm: là con người cụ thể thực hiện hành vi phạm tội ,mà theo quy định của Luật Hình sự họ phải chịu trách nhiệm về hành vi đó.Chủ thể của tội phạm phải là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đủ độ tuổi theo quy định của pháp luật Hình sự

Đặc điểm của cấu thành tội phạm:

+ Cấu thành tội phạm là tổng hợp các dấu hiệu pháp lý đặc trưng của một tội phạm cụ thể. Các dấu hiệu đấy phải phản ánh đúng bản chất của tội phạm cụ thể, phải có tác dụng phân biệt tội phạm này với tội phạm khác .

+ Cấu thành tội phạm phải có những dấu hiệu bắt buộc. Dấu hiệu bắt buộc gồm dấu hiệu bắt buộc chung của tất cả mọi cấu thành và dấuu hiệu bắt buộc riêng của từng cấu thành tội phạm cụ thể. Dấu hiệu bắt buộc chung gồm hành vi, lỗi, năng lực trách nhiệm hình sự, độ tuổi. Dấu hiệu bắt buộc riêng bao gồm những dấu hiệu phản ánh bản chất riêng biệt của tội phạm cụ thể như lợi dụng chức vụ, quyền hạn, dấu hiệu làm nghề nhất định như kinh doanh trái phép.

+ Các dấu hiệu trong cấu thành tội phạm phải được Luật Hình sự quy định trong điều luật cụ thể nói lên đặc điểm riêng biệt của tôi phạm dùng để định tội cũng như để phân biệt tội phạm này với tội phạm khác

Tội phạm và cấu thành tội phạm rất gần nhau, nhưng tác dụng nhận thức và thực tiễn khác nhau. Cấu thành tội phạm có ý nghĩa làm rõ đặc điểm pháp lý của tội phạm, có tác dụng định tội cho tội phạm xảy ra và để phân biệt tội phạm này với tội phạm khác. Nếu chỉ dừng lại ở nghiên cứu tội phạm mà không nghiên cứu cấu thành tội phạm thì không thể truy cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội. Vì vậy muốn định tội chính xác phải nắm vững cấu thành tội phạm.

TIN CHUYÊN MỤC LIÊN QUAN